-
1 натрястись
сов.; разг.1) бик нык селкетү, дыңгырдату2) ( бик нык яки озак вакыт) калтырау, калтырап тору3) коелу, селкенеп коелу -
2 масса
-
3 наглотаться
-
4 пылища
-
5 налететь
сов.1) на кого-что (летя, натолкнуться) очып барганда (килгәндә) бәрелү2) перен.; разг. ( на кого-что) ашыгып барганда (килгәндә) бәрелү, барып (килеп) бәрелү3) на кого-что (напасть с воздуха) ыргылу, ташлану, кинәт (көтмәгәндә) һөҗүм итү4) перен. ( на кого-что) ташлану5) (о ветре, буре) кинәт чыгу, кубу, күтәрелү6) очып (кереп) җыелу, очып (кереп) тулу7) куну, утыру -
6 насесть
сов.1) [бик күп] утыру, [бик күп] керү, кереп тулу2) куну, утыру3) разг. ( на кого) (навалиться) яту, басу; бөтен көчкә этү4) перен.; разг. (на кого) (с просьбами, требованиями) кысу, бәйләнү, ябышу -
7 тузу
I неперех.1) истрепа́ться, поистрепа́ться, износи́ться, поизноси́ться, ветша́ть/обветша́ть || изно́с, ве́тхость, обветша́лостьтузганчы кию — но́сит до изно́су (до ве́тхости)
кигән кием ничек туза, яшь гомер шулай уза — ( песня) как изна́шивается оде́жда, так и мо́лодость прохо́дит
2) перен. соста́риться, постаре́ть, дряхле́ть || старе́ние, дряхле́ниебик туздым инде — я уже́ си́льно соста́рился
3) в знач. прил. тузгана) ве́тхий, обветша́лыйб) изно́шенныйтузган станоклар — изно́шенные станки́
тузган тән — изно́шенное те́ло
•- тузып беткәнлек II неперех.1) лета́ть/лете́ть; поднима́ться/подня́ться в во́здух (о пыли, шерсти и т. п.)тузан туза — пыль поднима́ется в во́здух
эт сугыша - йон туза — (посл.) соба́ки грызу́тся - шерсть лети́т (кло́чья летя́т)
2) см. тузгу 1)-3)чәч тузган — во́лосы растрёпаны
3) перен.; см. тузынутузып йөрмә — не разоря́йся зря; не гне́вайся по́пусту
4) перен.; см. азу-тузу -
8 частица
ж1) кисәкчек, кисәкчә; бөртек2) перен. бөртек, кисәк; өлеш3) грам. кисәкчә
См. также в других словарях:
тузан — (ТУЗАНЛАНУ) (ТУЗАНЛАУ) – 1. Бик нык вакланып он хәленә килгән балчык, ком, таш һ. б. ш. бөртекләре. Кар, су кебек нәрсәләрнең бик вак бөртекләре 2. күч. Кер, пычрак күңелендә тузан да юк. ТУЗАН ГӨМБӘСЕ – Саңгырау гөмбә. ТУЗАН СУЫРГЫЧ – Тузанны… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ачкысыз — КҮЗ АЧКЫСЫЗ – Бик каты, бик көчле (буран, тузан һ. б. тур.) … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өермә — 1. Багана хасил итеп җил бөтереп йөрткән кар, тузан һ. б. 2. күч. Бик тиз хәрәкәт итә торган берәр масса, зур төркем тур. күзенә халык өермәсе ташланды 3. күч. Бик каты бәхәс, талаш … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сару — I. 1. Җепне: киләп ясау өчен киләп агачына чорнау, урау. Гомумән, кая да булса чорнау, урау (җепне, тасманы һ. б. ш.). Пәрәвез җебен таратып беркетү (үрмәкүч тур.) 2. Берәр җиргә җыелып урнашу, туплану (корт күче тур.) күч. Урап чолгап,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
төтәсләү — 1. Берәр нәрсәгә төтен бөркү, аны төтен белән ыслау 2. Сөремләү, корымлау, сөрем чыгару. Берәр нәрсәне сөрем, корым белән каплау 3. этн. Төсләү (2) 4. сөйл. Бик күп төтен чыгарып (тәмәке тарту) 5. күч. Кискен чаралар куллану төтәсләп куу 6. күч.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тузгу — 1. Төрле якка тәртипсез чуалып таралу (чәч, йон, мамык һ. б. тур.). Тәртипсез рәв. таралу, сибелү. Эчендәге әйберләре тәртипсез таралу. Оешкан бер төркем таралу 2. күч. Таралу, таркалу 3. Берәр нәрсә (тузан һ. б.) бик көчле күтәрелү, төрле якка… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
туфан — 1. Дин буенча: кешеләрнең гөнаһлары өчен барлык җан иясен һәлак иткән зур су баскыны 2. Бик каты яңгыр, су ташкыны, су баскыны. Ком, кар бураны, тузан, ут өермәсе 3. күч. Ташкын, баскын (теге яки бу нәрсәнең күплеген аңлата) мең төрле сорау… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
яман — с. 1. Начар, юньсез, рәтсез. рәв. Начар дип, хурлап кеше яман сөйли диеп уйлама 2. Усал, мәкерле, эчкерле тузан кадәр дә яман нияте юк 3. Кыен, читен сагынулары бик яман 4. рәв. Бик, үтә, көчле, артык җил яман котыра яман усал кеше иде. ЯМАН ЧИР… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
буран — 1. Җилләп кар яву, кар өермәсе. Җил белән күтәрелеп, бөтерелеп йөргән ком, тузан һ. б. ш. ком б. ы 2. күч. Гадәттә өй эчендә, коллективта кешеләр арасында була торган көчле гауга, ызгыш китте тавыш, кузгалды б. 3. с. Буранлы (көн, һава тур.) бу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
порошок — 1. Каты матдәнең төеп тузан хәленә китерелгән төре 2. Бик вак итеп төелгән дару. с. Төелгән … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пыргыту — 1. Тузан, мамык шикелле нәрсәләрне бик нык туздыру 2. Көч белән, зур басым белән су сиптерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
